591 milionów unijnych paszportów COVID-19

Certyfikaty COVID-19 początkowo miały tylko ułatwiać podróże wewnątrz Unii Europejskiej / Viktor Hanacek, PicJumbo

Cyfrowe certyfikaty kowidowe EUDCC (EU Digital COVID Certificate) potwierdzają zaszczepienie przeciw COVID-19, negatywny wynik testu na obecność wirusa SARS-CoV-2 lub status ozdrowieńca. Według Komisji, jest to obecnie jedyny taki dokument działający na poziomie międzynarodowym i tak powszechnie stosowany.

Według udostępnionych przez Komisję Europejską informacji, wystawiono dotąd 437 mln certyfikatów szczepień, 144 mln certyfikatów potwierdzających negatywny wynik testu oraz 10 mln dokumentów poświadczających przechorowanie COVID-19.

„Cyfrowy europejski certyfikat COVID coraz częściej jest postrzegany jako międzynarodowy wzorzec i globalny standard, a wiele krajów trzecich tworzy rozwiązania współpracujące z systemem Unii Europejskiej” – podkreślają interoperacyjność rozwiązania unijnego autorzy raportu Komisji Europejskiej opublikowanego 18 października 2021 roku. „System nie wymaga przesyłania jakichkolwiek informacji osobistych, nie istnieje również żadna europejska baza danych przechowująca dane niezbędne do wystawiania certyfikatów (…) To pierwszy przykład elektronicznego dokumentu zapewniającego interoperacyjność na taką skalę i wdrożonego przez tak znaczącą grupę państw”.

Początkowo, certyfikaty w formie cyfrowej i papierowej miały być wykorzystywane do ułatwienia ruchu wewnątrz granic Unii Europejskiej. Szybko okazało się jednak, że „zielony certyfikat” w postaci kodu w aplikacji przydatny jest również do kontrolowania dostępu do rozmaitych usług publicznych i prywatnych. W 20 krajach Unii dokumenty te umożliwiają wejście do restauracji, barów, muzeów, kin, obiektów sportowych itp. Rozwiązanie to zostało również przyjęte przez przewoźników lotniczych – podkreśla Komisja Europejska.

– Europejski cyfrowy certyfikat COVID-19 jest symbolem otwartej i bezpiecznej Europy – mówi komisarz ds. zdrowia Stella Kyriakides. – Błyskawiczne uruchomienie systemu, nie tylko w Unii Europejskiej, ale również szerzej, na arenie międzynarodowej, jest przykładem unijnej współpracy funkcjonującej nawet w najtrudniejszych okolicznościach.

Wykorzystanie certyfikatów obejmuje swoim zasięgiem obszar większy niż Unia. Do stworzonego przez KE centralnego systemu wymiany informacji podłączyły się 43 kraje na czterech kontynentach. Są wśród nich oczywiście kraje Unii Europejskiej, pozostałe trzy kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia i Liechtenstein), a także Szwajcaria. Komisja uznała również na zasadzie wzajemności ważność certyfikatów wystawianych m.in. przez Albanię, Andorę, Izrael, Maroko, Panamę, San Marino, Turcję, Ukrainę i Watykan.

Rozwiązania techniczne i standardy w dziedzinie wystawiania, weryfikacji i akceptowania europejskich cyfrowych certyfikatów COVID zostały wspólnie opracowane przez Komisję Europejska oraz odpowiednie instytucje krajów członkowskich na podstawie wytycznych eHealth Network. Te są zaś precyzyjnie opisane i powszechnie dostępne na stronie eHealth. „Umożliwia to interoperacyjność z systemami opracowanymi i wdrożonymi przez inne kraje” – informuje raport.

Raport wspomina o 60 krajach trzecich, które wykazały zainteresowanie implementacją europejskiego standardu. Komisja prowadzi obecnie rozmowy z 28 spośród nich.

Interoperacyjność obejmuje również systemy tworzone przez inne organizacje i stosowane na poziomie międzynarodowym. Światowa Organizacja Zdrowia WHO uznała, że wdrożenie europejskich cyfrowych certyfikatów jest zgodne z wytycznymi tej organizacji. Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych IATA zachęca władze krajowe do implementacji unijnych certyfikatów, podobnie jak grupa G7. Obecnie trwają prace nad zapewnieniem interoperacyjności unijnego dokumentu oraz wdrażanego przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO International Civil Aviation Organization) konkurencyjnego standardu VDS-NC. „Z informacji jakie pozyskała Komisja, żaden kraj nie zdecydował się jak dotąd na wdrożenie tego standardu” – podkreślają autorzy raportu.

Autorzy chwalą nie tylko sprawne wprowadzenie certyfikatów do użytku, ale przytaczają również wyniki badania opinii publicznej w UE. Według Eurobarometru 65 proc. zapytanych mieszkańców Unii uważa, że dokument potwierdzający status COVID-19 przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa podróży.

Sporządzenie raportu oceniającego funkcjonowanie certyfikatów w Unii Europejskiej do 31 października 2021 roku zostało przewidziane w regulacjach przyjętych 14 czerwca 2021 roku. Pod koniec października zostaną też opublikowane szczegółowe dane pochodzące z państw członkowskich.

Piotr Kościelniak
Dziennikarz specjalizujący się w popularyzacji medycyny i nowych technologii, konsultant ds. wydawniczych

Piotr Kościelniak kierował grupą magazynów popularnonaukowych Focus w wydawnictwie Burda Media Polska, gdzie uruchomił nowe tytuły zajmujące się m.in. medycyną, nowymi technologiami, psychologią i historią. Wcześniej kierował działem Nauki w dzienniku „Rzeczpospolita”, w ramach którego tworzył m.in. Rzecz o Zdrowiu, Styl Życia, a także Ranking Szpitali. Laureat nagród dla popularyzatorów nauki i problematyki medycznej.