E-skierowania ułatwią dostęp do opieki

E-skierowania są obowiązkowe od 8 stycznia 2021 roku / RODNAE Productions, Pexels

E-skierowanie nie jest rozwiązaniem nowym: według informacji Centrum e-Zdrowia, jeszcze w 2020 roku wprowadziło je prawie 70 proc. podmiotów leczniczych, a realizowało 45 proc. Do 31 grudnia 2020 roku prawie 43 tys. lekarzy wystawiło ponad 5 mln e-skierowań. Najczęściej były wystawiane do poradni okulistycznej (ponad 463 tys.), chirurgii urazowo-ortopedycznej (ponad 456 tys.) i chirurgii ogólnej (ponad 403 tys.). Najliczniejszą grupą, która skorzystała w 2020 roku z tego rozwiązania, były osoby powyżej 61 roku. życia.

Jeszcze przed wprowadzeniem obligatoryjnego wystawiania e-skierowań na niektóre świadczenia 8 stycznia 2021 roku, popularność tych dokumentów szybko rosła. Tylko w grudniu 2020 roku lekarze wystawili 1,1 mln e-skierowań, a każdego dnia średnio pojawia się 56 tys. tych elektronicznych dokumentów. Jak wynika z danych udostępnionych przez Centrum e-Zdrowia w drugiej połowie 2020 roku wystawiono prawie 28 razy więcej e-skierowań niż w pierwszej połowie roku.

– Rozwój cyfrowych usług w zdrowiu to ciągły proces. Elektroniczne skierowanie jest kolejną po e-recepcie cyfrową usługą, który składa się na rozwiązania systemowe, tworząc spójny system e-zdrowia w Polsce. Najpierw wprowadzono powszechnie e-zwolnienia, rok temu zaczęła obowiązywać e-recepta, teraz kolej na e-skierowanie – mówi Agnieszka Kister, dyrektor Centrum e-Zdrowia.

Kiedy e-skierowanie jest obowiązkowe

Od 8 stycznia e-skierowanie jest wystawiane obligatoryjnie na realizowane w ramach NFZ: ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne (z wyjątkiem porady w zakresie logopedii), leczenie szpitalne, badania medycyny nuklearnej oraz badania tomografii komputerowej (także te, które są finansowane ze środków innych niż ubezpieczenie w NFZ), rezonans magnetyczny, badanie endoskopowe przewodu pokarmowego i badanie echokardiograficzne płodu.

Dokument w formie papierowej nadal obowiązuje dla skierowań na leczenie w uzdrowisku lub sanatorium, udziału w programach lekowych, rehabilitacji czy skierowania do szpitala psychiatrycznego.

Podobnie jak w przypadku e-recept, dopuszczalne jest również, w drodze wyjątku, wystawienie skierowania w formie papierowej tam, gdzie wymagana jest obecnie postać elektroniczna. Stanie się tak, gdy lekarz nie ma dostępu do platformy informatycznej e-zdrowie (np. podczas wizyty domowej lub z powodu awarii technicznej), wystawia skierowanie osobie o nieustalonej tożsamości lub obywatelowi innego państwa Unii Europejskiej, a także kieruje na badania wewnątrzszpitalne.

Warto przypomnieć, że wprowadzenie obowiązkowej elektronicznej formy skierowania nie zmienia sytuacji pacjentów chcących dostać się do psychiatry, ginekologa i położnika, onkologa, wenerologa i dentysty. W tych przypadkach pacjenci nadal nie potrzebują żadnego skierowania.

Dla pacjentów

Z punktu widzenia pacjenta e-skierowanie działa bardzo podobnie, jak doskonale znana e-recepta. Lekarz wprowadza do systemu dane pacjenta i podpisuje cyfrowo dokument. Pacjent otrzymuje zaś czterocyfrowy numer PIN w wiadomości e-mail lub SMS. Może się to odbywać również podczas teleporady – nie jest wymagana obecność pacjenta w gabinecie lekarza lub odwiedzanie recepcji przychodni.

Na życzenie, pacjent może również otrzymać papierowy wydruk z informacjami o skierowaniu (podobnie jak w przypadku recepty – to wydruk informacyjny, a nie dokument).

Na konsultację lub badanie można się zapisać telefonicznie, podając kod e-skierowania oraz nr PESEL. Jeśli pacjent zapisuje się osobiście, pokazuje w rejestracji e-mail z informacją o skierowaniu lub SMS z kodem i podaje PESEL.

Co istotne, e-skierowania są widoczne w Internetowym Koncie Pacjenta dostępnym pod adresem pacjent.gov.pl.

E-skierowanie na szczepienie przeciwko COVID-19 nie posiada kodu jak inne e-skierowania. Będzie jednak widoczne na Internetowym Koncie Pacjenta, ale procedura rejestracji na szczepienie jest odmienna niż w przypadku innych e-skierowań. W celu umówienia wizyty pacjent będzie mógł: skorzystać ze specjalnej Infolinii NFZ (989), umówić się elektronicznie przez Internetowe Konto Pacjenta, umówić się za pośrednictwem lekarza, który wystawił e-skierowanie lub placówki, w której ten lekarz świadczy usługi.

Jak poinformował szef kancelarii premiera i pełnomocnik rządu do spraw szczepień Michał Dworczyk, odpowiednie e-skierowanie do szczepienia przeciw COVID-19 dla określonych grup będzie generowane automatycznie i ważne 60 dni.

Sposób na kolejki?

Istotną funkcją systemu e-skierowań jest automatyczne blokowania możliwości zarejestrowania tej samej wizyty lub tego samego badania w więcej niż jednej placówce. Pacjenci, chcąc skrócić oczekiwanie (do niektórych specjalistów czeka się od kilku miesięcy do kilku lat) zapisują się w kilku miejscach jednocześnie. Później, gdy już skorzystają z wizyty, nie odwołują zarezerwowanego terminu w innych placówkach. Zdarza się również, że pacjenci nie dostarczają papierowego skierowania w terminie 14 dni od rejestracji, co oznaczało wykreślenie ich z kolejki. W sytuacji pandemii ten „bezpiecznik” przestał jednak działać. E-skierowania mają to uporządkować, wyeliminować sztuczne kolejki i przyspieszyć proces diagnostyczny oraz rozpoczęcie leczenia.

– System e-zdrowie (P1) automatycznie zarządza procesem rejestrowania wizyt, co eliminuje możliwość zapisywania się do kilku placówek lub lekarzy równocześnie. W efekcie czas oczekiwania na konsultację lub badanie będzie krótszy – podkreśla Agnieszka Kister.