EU rozważa wprowadzenie paszportów zdrowotnych

Elektroniczne certyfikaty zdrowia maja umożliwić przywrócenie normalnych podróży w krajach Wspólnoty / Anna Shvets, Pexels

O wstępnych ustaleniach dotyczących takiego dokumentu poinformowali Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej oraz przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel na specjalnej konferencji prasowej jeszcze pod koniec lutego. Techniczne podstawy dla takiego certyfikatu uznawanego przez wszystkie kraje Unii mają być gotowe za trzy miesiące. To efekt niedawnego szczytu unijnych przywódców poświęconego walce z epidemią COVID-19.

– Będzie zawierał naprawdę minimalny zestaw informacji: dane o tym, jaka szczepionka została użyta, indywidualny kod, podobny do kodu IBAN. Wszystkie wrażliwe dane dotyczące zdrowia obywateli pozostaną pod kontrolą państw członkowskich – zapewniła Ursula von der Leyen. – Ma on tylko odpowiedzieć na pytanie, czy dana osoba została zaszczepiona, ewentualnie czy ma negatywny test PCR lub posiada przeciwciała potwierdzające, że jest ozdrowieńcem. Kraje członkowskie muszą te rozwiązania wdrożyć w swoich systemach ochrony zdrowia i w kontroli granic. Komisja będzie koordynować standardy i zapewni rozwiązanie pozwalające na łączenie krajowych systemów. Te trzy miesiące to czas potrzebny na przygotowanie rozwiązań technicznych i zadbanie o interoperacyjność na poziomie europejskim.

Zdaniem przewodniczącej KE istotne jest, aby podobne rozwiązania zostało opracowane własnymi siłami Unii i zaakceptowane oraz stosowane przez państwa członkowskie. – W przeciwnym przypadku tę lukę wypełnią inni, a to są informacje wrażliwe – powiedziała von der Leyen. Wspomniała, że zarówno Google, jak i Apple przedstawiły Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) propozycje rozwiązań elektronicznych certyfikatów szczepionkowych. WHO zaprzeczyło jednak tym informacjom.

Wiadomo jednak, że wiele prywatnych firm pracuje nad takimi rozwiązaniami. Są to zarówno start-upy, linii lotnicze, jak i potężne korporacje technologiczne. Certyfikat szczepionkowy chciałoby wystawiać m.in. konsorcjum Microsoftu, Oracle i Salesforce. IBM przygotował zaś paszport zdrowotny wykorzystujący technologię blockchain.

– Chcemy podkreślić, że to projekt europejski. Jeżeli nie będziemy mieli takiego wspólnego projektu, to państwa wprowadzą rozwiązania bilateralne, co tylko skomplikuje sprawy – podkreślił Charles Michel. – Rada wspólnie z Komisją zamierza doprowadzić do konsensusu w tej dziedzinie.

Pierwsze propozycje Komisji Europejskiej powinny być gotowe w ciągu kilku dni, powinniśmy je poznać najdalej w trzecim tygodniu marca – zapewniają Info-e-Zdrowie źródła w Komisji Europejskiej. Nieoficjalnie mówi się, że zostaną zaprezentowane w środę.

Sprawa paszportów zdrowotnych potwierdzających odporność na COVID-19 dzieli państwa Unii. Ich wprowadzenia chciałyby kraje południa, liczące na ożywienie ruchu turystycznego w okresie letnim – Portugalia, Hiszpania, Grecja i Włochy. Sceptycznie to tego rozwiązania nastawione są Niemcy i Francja.

– Najpierw musimy nabrać pewności, że osoby zaszczepione nie przenoszą infekcji. Po drugie, dopóki liczba osób oczekujących na zaszczepienie jest większa niż grupa zaszczepionych, nie powinniśmy traktować tych grup inaczej – powiedziała kanclerz Angela Merkel. Niemieckiej polityk wtóruje prezydent Francji: – Jeżeli otworzymy niektóre miejsca, to nie powinnyśmy ograniczać dostępu do nich ze względu na status szczepienia – powiedział Emmanuel Macron.

W Polsce funkcjonują kody QR nadawane po skutecznym zaszczepieniu (w przypadku szczepionek dwudawkowych po podaniu drugiej dawki). Kod można otrzymać na wydruku, podejrzeć w Internetowym Koncie Pacjenta lub w aplikacji mObywatel. Do ich odczytywania służy specjalna aplikacja na smartfony.

Piotr Kościelniak
Dziennikarz specjalizujący się w popularyzacji medycyny i nowych technologii, konsultant ds. wydawniczych

Piotr Kościelniak kierował grupą magazynów popularnonaukowych Focus w wydawnictwie Burda Media Polska, gdzie uruchomił nowe tytuły zajmujące się m.in. medycyną, nowymi technologiami, psychologią i historią. Wcześniej kierował działem Nauki w dzienniku „Rzeczpospolita”, w ramach którego tworzył m.in. Rzecz o Zdrowiu, Styl Życia, a także Ranking Szpitali. Laureat nagród dla popularyzatorów nauki i problematyki medycznej.