Teleporada w jeden dzień – kontrowersyjny pomysł Ministerstwa Zdrowia

Ashkan Forouzani/Unsplash

Projekt, który można podejrzeć na stronach Rządowego Centrum Legislacji ma być odpowiedzą na „problem utrudnionej dostępności świadczeń realizowanych na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej, a także utrudnień w kontakcie na linii pacjent – świadczeniodawca, co przekłada się na opóźnienia, bądź brak możliwości uzyskania stosownej pomocy medycznej”. Doprecyzowanie terminów realizacji teleporady zakłada udzielenie usługi nie później niż w pierwszym dniu roboczym następującym po dniu zgłoszenia się pacjenta celem uzyskania pomocy medycznej.

Dokument sporządzono 12 stycznia 2021 roku, a opublikowano na stronach RCL następnego dnia. Jest gotowy do publikacji, a treść rozporządzenia ma obowiązywać po upływie 14 dni od ogłoszenia.

Planowana zmiana jest zaskoczeniem dla lekarzy, którzy nie kryją oburzenia nowym pomysłem, jak i brakiem skierowania projektu do konsultacji.

– Projekt nie był z nami konsultowany – podkreśla prezes Porozumienia Zielonogórskiego Jacek Krajewski. – Nie po raz pierwszy wprowadza się bez nas zasady, które nas dotyczą, co jest niedobrą praktyką. Tym razem wyjątkowo bulwersuje fakt, że zmienia się standardy organizacyjne teleporady dosłownie w przeddzień rozpoczęcia procesu szczepień przeciwko COVID-19 w podmiotach podstawowej opieki zdrowotnej. 15 stycznia ruszają zapisy najstarszej grupy seniorów. Wkrótce przychodnie POZ zostaną obciążone dodatkowymi obowiązkami. Będziemy kwalifikować do szczepień i szczepić, do tego dojdzie też sprawozdawczość. Mając świadomość, jak ważne są szczepienia w pokonaniu pandemii, robimy wszystko, by sprostać temu zadaniu. Wymaga to reorganizacji pracy naszych przychodni i maksymalnej mobilizacji, by cały proces przebiegał sprawnie i by jak największa liczba pacjentów została zaszczepiona. Nie spodziewaliśmy się, że zamiast wsparcia, otrzymamy kolejny odgórny nakaz, w dodatku drastycznie mijający się z realiami.

Krajewski podkreśla również, że w wielu placówkach POZ wprowadzenie takiej zmiany jest niewykonalne ze względu na ogromną liczbę pacjentów pozostających pod ich opieką, zwłaszcza w chwili uruchomienia programu szczepień przeciw koronawirusowi. – Przychodnie POZ mają po kilka tysięcy pacjentów, a są praktyki, w których ta liczba jest znacznie wyższa. Coraz więcej z nich wymaga bezpośredniego badania lekarskiego, nie możemy więc realizować wyłącznie teleporad – mówi prezes Porozumienia Zielonogórskiego. – Wymóg, by pacjent uzyskał teleporadę w ciągu doby oznacza, że osoby wymagające osobistej wizyty w wielu przypadkach będą zmuszone czekać na nią w kolejce. A co w takiej sytuacji ze szczepieniami? Projektowane zmiany mogą poważnie zagrozić realizacji Narodowego Programu Szczepień.

Lekarze wskazują również, że nie każda wizyta jest pilna, i to właśnie oni, a nie Ministerstwo Zdrowia, powinni decydować o terminie realizacji świadczenia.  Zwracają również uwagę, że propozycja ta pogłębi deficyty kadrowe.

„Tylko ślepcowi może się wydawać, że to poprawia dostępność. Wręcz przeciwnie” – krótko skomentowała nowy pomysł MZ na Twitterze dr Joanna Szeląg.

Treść rozporządzenia umieszczona na stronach RCL:

ROZPORZĄDZENIE

Ministra Zdrowia [1])

z dnia 12 stycznia 2021 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej

Na podstawie art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295, 567, 1493, 2112, 2345 i 2401) zarządza się, co następuje:

§ 1. W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U.  poz. 1395) w § 3 w:

1)     pkt 1 lit. b otrzymuje brzmienie:

,,b) sposób ustalenia terminu teleporady, przy czym teleporada jest realizowana nie później niż w pierwszym dniu roboczym następującym po dniu zgłoszenia się pacjenta do świadczeniodawcy podstawowej opieki zdrowotnej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, systemu łączności lub osobistego,”;

2)     pkt 7 w lit. b kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:

,,8) zapewnienie pacjentowi możliwości kontaktu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub systemu łączności, w tym kontaktu telefonicznego, w sposób umożliwiający nawiązanie połączenia ze świadczeniodawcą bez zbędnej zwłoki.”.

§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Minister Zdrowia

Uzasadnienie

Projektowane rozporządzenie wprowadza zmiany w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1395), które stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295, z późn. zm.).

Projektowana zmiana, wychodząc naprzeciw sygnałom zgłaszanym przez pacjentów, ma na celu usprawnienie kontaktu na linii pacjent – świadczeniodawca, a także zwiększenie dostępu do świadczeń realizowanych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Wprowadzone zmiany przyczynią się również do usprawnienia działań kontrolnych, istotnych z punktu widzenia obecnej sytuacji epidemiologicznej kraju oraz funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w obliczu zintensyfikowanych potrzeb zdrowotnych pacjentów.

Przedmiotowe rozporządzenie doprecyzowuje terminy realizacji teleporady, wskazując że przedmiotowe świadczenie jest udzielane nie później niż w pierwszym dniu roboczym następującym po dniu zgłoszenia się pacjenta celem uzyskania pomocy medycznej. Wprowadzane zmiany uwzględniają również zapewnienie pacjentowi możliwości kontaktu ze świadczeniodawcą za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub systemu łączności, w tym kontaktu telefonicznego.

Przewiduje się, że rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

Projekt rozporządzenia nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

Projekt rozporządzenia nie podlega obowiązkowi przedstawienia właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, w celu uzyskania opinii, dokonania powiadomienia, konsultacji albo uzgodnienia.

Projekt rozporządzenia nie będzie miał wpływu na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.

Projektowane rozporządzenia nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597) i w związku z tym nie podlega notyfikacji.

Nie istnieją alternatywne środki w stosunku do projektu rozporządzenia umożliwiające osiągnięcie zamierzonego celu.

[1])    Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej – zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 1470 i 1541).

Piotr Kościelniak
Dziennikarz specjalizujący się w popularyzacji medycyny i nowych technologii, konsultant ds. wydawniczych

Piotr Kościelniak kierował grupą magazynów popularnonaukowych Focus w wydawnictwie Burda Media Polska, gdzie uruchomił nowe tytuły zajmujące się m.in. medycyną, nowymi technologiami, psychologią i historią. Wcześniej kierował działem Nauki w dzienniku „Rzeczpospolita”, w ramach którego tworzył m.in. Rzecz o Zdrowiu, Styl Życia, a także Ranking Szpitali. Laureat nagród dla popularyzatorów nauki i problematyki medycznej.