Charles Alessi: jak będzie wyglądał 2022 rok w ochronie zdrowia

Transformacja cyfrowa zdrowia nie kończy wyzwań, jakie przyniosą najbliższe lata - mówi Charles Alessi z HIMSS / Wikimedia Commons, Martin420

W mijającym roku elementy cyfrowej transformacji pojawiły się praktycznie we wszystkich systemach opieki zdrowotnej na świecie – uważa Charles Alessi. W wielu miejscach wykraczają one poza zwykłe teleporady i oferują znacznie więcej – na przykład zaawansowaną analitykę danych wspierającą podejmowanie systemowych decyzji. Jednocześnie wszystkie strony zaangażowane w budowę nowoczesnej opieki zdrowotnej i cyfryzację medycyny muszą zmierzyć się z kolejnymi falami pandemii, dystrybucją szczepionek przeciw SARS-CoV-2 i osłabieniem wyspecjalizowanej kadry. Poważnym wyzwaniem jest też rosnąca liczba zachorowań na choroby niezakaźne: głównie nowotwory, choroby układu krążenia i cukrzycę, które w obliczu walki z pandemią zeszły na drugi plan.

Bazując na tych obserwacjach Charles Alessi wytypował cztery główne obszary, które będą miały kluczowe znaczenie dla opieki zdrowotnej w nadchodzących latach.

• Zrównoważony rozwój

Gospodarka o obiegu zamkniętym czy zrównoważony rozwój to jedne z najchętniej powtarzanych haseł w kontekście przekształcania przemysłu i usług. Wiele rządów na poziomie krajowym (a także Unia Europejska) narzuca wysokie tempo zmian powołując się na konieczność ochrony środowiska. Dotyczy to jednak również ochrony zdrowia – przekonuje Alessi. Opieka zdrowotna w znacznym stopniu przekłada się na wzrost śladu węglowego państwa, a odpady i zużyte środki ochrony osobistej stosowane w pandemii poważnie wpływają na gospodarkę odpadami.

Cyfrowe usługi zdalne mogą w znacznym stopniu przyczynić się do zahamowania tego trendu – telekonsultacje mogą np. zmniejszyć konieczność podróży pacjentów do specjalistów – uważa ekspert HIMSS.

• Bezpieczeństwo zdrowotne

Pandemia spowodowana przez wirus SARS-CoV-2 pokazała, jak kruche były nasze systemy obronne w dziedzinie zagrożeń biologicznych. Rządy państw muszą wziąć odpowiedzialność za zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa zdrowotnego nie tylko w kontekście czynników zakaźnych, ale również chemicznych i radiologicznych – podkreśla Charles Alessi. Jego zdaniem cyfrowe narzędzia do monitorowania kontaktów społecznych, nadzoru nad pacjentami, a także zapewniające międzynarodową współpracę w tej dziedzinie (np. unijny certyfikat covidowy UCC) mogą lepiej przygotować nas na nadchodzące pandemie.

Alessi przypomina również o nierozwiązanym problemie antybiotykooporności chorobotwórczych bakterii. To rosnące zagrożenie – przypomina ekspert HIMSS – które przez problemy z pandemią chwilowo zniknęło nam z oczu.

• Kadry

Wysiłek związany z walką z pandemią COVID-19, a także przyspieszona wymuszona transformacja cyfrowa uwidoczniła narastający problem z kadrą profesjonalistów medycznych. Odchodzenie z zawodu, migracje, wypalenie zawodowe – to problemy wpływające na zdolność systemów opieki zdrowotnej do odpowiedzi na pojawiające się wyzwania. Co więcej – podkreśla Charles Alessi – fale migracji nie przyniosły zadowalających rezultatów lub zostały zablokowane.

Odpowiedzią na to wyzwanie powinno być przyjrzenie się problemom profesjonalistów medycznych, wspieranie ich oraz pomoc w zdobywaniu kompetencji cyfrowych.

• Profilaktyka chorób niezakaźnych

Systemy opieki zdrowotnej przechodzą od reguły leczenia objawów choroby do zasady jej opóźniania, a w późniejszym okresie łagodzenia objawów. Ten trend jest widoczny na całym świecie, a zapobieganie chorobom i wskaźniki finansowe, które kierują systemami opieki zdrowotnej w celu lepszego dostarczania wartości, a nie ilości, stanowią nowy miernik efektywności.

Cyfrowa transformacja umożliwia te zmiany, w wyniku czego powstały zupełnie nowe branże wspierające zdrowie i dobrostan pacjentów. Bardziej angażują one ludzi i przekonują ich do wzięcia większej odpowiedzialności za zarządzanie swoim życiem. Będziemy świadkami większej liczby prób wspierania tych trendów na dużą skalę, z których niektóre będą również obejmować grywalizację – uważa Charles Alessi.

Ekspert HIMSS zwraca również uwagę, że ogólnie pozytywny trend transformacji cyfrowej niesie ze sobą pewne niebezpieczeństwa. Nadal zagrożeniem pozostają fale zachorowań na COVID-19, nieprzygotowanie niektórych krajów na nowe zagrożenie dla zdrowia publicznego, jak również nierówności w dostępie do oferty medycznej wysokiej jakości. Dotyczy to zarówno nierówności globalnych, jak również tych na poziomie krajowym.

Charles Alessi jest lekarzem, dyrektorem ds. klinicznych w HIMSS, globalnym doradcą, liderem wspierającym procesy transformacji ekosystemu ochrony zdrowia w oparciu o technologie informacyjne. Był jednym z gości Forum e-Zdrowia 2020. Oryginalny materiał ukazał się na blogu Healthcare IT News.

Piotr Kościelniak
Dziennikarz specjalizujący się w popularyzacji medycyny i nowych technologii, konsultant ds. wydawniczych

Piotr Kościelniak kierował grupą magazynów popularnonaukowych Focus w wydawnictwie Burda Media Polska, gdzie uruchomił nowe tytuły zajmujące się m.in. medycyną, nowymi technologiami, psychologią i historią. Wcześniej kierował działem Nauki w dzienniku „Rzeczpospolita”, w ramach którego tworzył m.in. Rzecz o Zdrowiu, Styl Życia, a także Ranking Szpitali. Laureat nagród dla popularyzatorów nauki i problematyki medycznej.