Reformy systemu zdrowia wykorzystują e-zdrowie w Niemczech, Austrii i Szwajcarii

Nawet w krajach o dobrze funkcjonujących systemach ochrony zdrowia pandemia COVID-19 obnażyła luki i problemy / Piqsels

Kraje obszaru DACH (Niemcy, Austria, Szwajcaria) należą do europejskiej czołówki w dziedzinie ochrony zdrowia. Jak jednak twierdzą analitycy ze SpeedInvest, mimo uznanej na świecie reputacji, również one doświadczyły potężnych problemów związanych z przeciążeniem systemu opieki zdrowotnej na skutek pojawienia się chińskiego koronawirusa. Słabości i luki obnażone przez pandemię skierowały uwagę decydentów na nowe technologie i możliwości jakie niesie cyfrowa transformacja zdrowia.

Pod względem liczby nowych start-upów sektora medtech, obszar DACH w Europie ustępuje tylko Wielkiej Brytanii. Od 2010 roku w krajach niemieckojęzycznych powstało ich ponad sto. Zyskały one ok. 900 mln euro z funduszy VC oraz aniołów biznesu. Dla porównania – brytyjskie start-upy tego sektora mogły liczyć na łączne inwestycje przekraczające 2 miliardy euro.

Aplikacje z refundacją

Zainteresowanie rozwiązaniami cyfrowego zdrowia gwałtownie wzrosło jednak po 2019 roku, gdy wprowadzono zmiany w regulacjach prawnych dotyczących rozwiązań cyfrowych w zdrowiu (niemiecki Digitale Versorgung Gesetz, DVG), w tym wprowadzenie cyfrowych terapeutyków DiGA. Nowe niemieckie przepisy dopuszczają nie tylko przepisywanie cyfrowych terapeutyków na receptę (co oznacza używanie aplikacji lub platform internetowych z przepisu lekarza), ale również ich refundowanie. Obecnie na oficjalnej liście takich rozwiązań znajduje się 12 pozycji, część jest bezpłatna, jednak część wymaga opłacenia w aplikacji elementów, których cena może przekraczać jednorazowo 1600 zł. Większość takich aplikacji koncentruje się na zaburzeniach behawioralnych – fobiach (m.in. Sympatient oraz Invirto), bezsenności i depresji (Selfapy, deprexis) ale także migrenach (M-sense), cukrzycy, schizofrenii, otyłości, czy jako wsparcie w leczeniu nowotworów (Mika) i stwardnienia rozsianego (eleVida). Dostępne są także programy treningowe przydatne w terapii zwyrodnienia stawów (ViViRA).

Rewolucja kobiet

Duża część innowacyjnych rozwiązań dotyczy zdrowia psychicznego, jednak w niemieckojęzycznych krajach rośnie również popularność rozwiązań specjalnie dla pań – przyznają analitycy SpeedInvest. To rynek od wielu lat zaniedbywany przez twórców rozwiązań e-zdrowia i aplikacji wspierających dobrostan oraz ewentualnie terapie. Platforma Clue umożliwia przewidywanie okresu, PMS oraz dni płodnych. O krok dalej idzie Ava, która łączy sztuczną inteligencję, aplikacje smartfonową oraz niewielką opaskę na przegub zbierającą dane o funkcjonowaniu organizmu kobiety. Podobne rozwiązanie oferuje inne, choć do monitorowania owulacji wykorzystywana jest nie bransoletka, ale specjalny czytnik analizujący skład chemiczny śliny. Należy go używać codziennie.

Eksperci SpeedInvest podkreślają, że również aplikacje do monitorowania ciąży oraz wsparcia psychicznego i fizycznego w tym okresie, takie jak Keleya i Kinderheldin cieszą się spora popularnością.

Opieka podstawowa na nowo

Mniej widoczna, ale nie mniej istotna transformacja zachodzi w sposobie świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej. Podobnie jak na całym świecie, również w regionie DACH popularność zdobywają alternatywne wobec wizyt stacjonarnych metody kontaktu pacjent-lekarz. Niemieckojęzyczne rozwiązania teleclinic to znane już dobrze również w Polsce teleporady, natomiast ada, podobnie jak polska Infermedica, a także kilka innych firm, oferuje system zdalnego oceny stanu chorego oraz triażu.

Najbardziej interesujące są jednak rozwiązania zmieniające obecne od lat paradygmaty w opiece zdrowotnej. Interesującym przykładem jest tu Avi Medical, start-up, którego celem jest przebudowa podstawowej opieki w Niemczech. W tym rozwiązaniu usługi cyfrowe i zdalne nie są dodatkiem wymuszonym przez pandemię COVID-19, lecz integralną częścią opieki medycznej. Wizytę u lekarza rezerwuje się przez aplikację smartfonową, a pacjent może sam zdecydować o jej rodzaju – stacjonarnie czy zdalnie przez połącznie wideo. Godziny funkcjonowania lekarzy są dopasowane do trybu życia pacjentów – nie ma zatem mowy o zwalnianiu się z pracy, w celu odwiedzenia przychodni. Co najważniejsze, Avi Medical jest finansowane z ubezpieczenia społecznego, jak i przez prywatne ubezpieczalnie, co dla pacjentów oznacza brak jakichkolwiek dodatkowych wydatków – zapowiadają twórcy tego rozwiązania.

O krok dalej idzie Medlanes, który współpracuje z dużymi firmami ubezpieczeniowymi, takimi jak Allianz, Signal Iduna, czy Axa. W tej usłudze to lekarz przychodzi do pacjenta, a nie odwrotnie. Medlanes zapewnia, że może to być dom, biuro, a nawet hotel – 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Obecnie firma ta świadczy swoje usługi w 24 miastach Niemiec, przede wszystkim w zachodnich landach.

Rozwiązania dla profesjonalistów

Cyfrowa transformacja opieki zdrowotnej nie byłaby możliwa bez wdrażania nowych technologii przez szpitale, przychodnie i samych lekarzy. SpeedInvest w swoim raporcie o regionie DACH zwraca uwagę na oprogramowanie gabinetowe Doctorly, czy platformy komunikacji z pacjentami Klara oraz Medloop.

Wraz z cyfryzacją dokumentacji medycznej coraz większą rolę odgrywać będą specjalne komunikatory dla profesjonalistów medycznych zapewniające poufność przesyłanych informacji. Funkcje takie mają m.in. aplikacje opracowane przez start-upy LifeTime oraz Famedly.

Niemieckojęzyczny obszar Europy inwestuje również w wykorzystanie sztucznej inteligencji do diagnostyki obrazowej. System SmartReporting pozwalający na automatyzację niektórych czynności radiologów jest już wykorzystywany przez 60 szpitali. Sztuczną inteligencję do analizy obrazów radiologicznych wykorzystują natomiast rozwiązania Deepc.ai oraz Contextflow. To drugie jest obecnie testowane przez kilka szpitali m.in. w Austrii i Niemczech. Technologia AI jest wreszcie używana również do diagnostyki raka piersi w systemie Vara opracowanym przez absolwentów szwajcarskiego Scuola Universitaria Professionale della Svizzera Italiana.

Obraz całego rynku start-upów medtech w regionie DACH można obejrzeć na stronie SpeedInvest.

Piotr Kościelniak
Dziennikarz specjalizujący się w popularyzacji medycyny i nowych technologii, konsultant ds. wydawniczych

Piotr Kościelniak kierował grupą magazynów popularnonaukowych Focus w wydawnictwie Burda Media Polska, gdzie uruchomił nowe tytuły zajmujące się m.in. medycyną, nowymi technologiami, psychologią i historią. Wcześniej kierował działem Nauki w dzienniku „Rzeczpospolita”, w ramach którego tworzył m.in. Rzecz o Zdrowiu, Styl Życia, a także Ranking Szpitali. Laureat nagród dla popularyzatorów nauki i problematyki medycznej.